نورالدین زرین کلک ۲۰ فروردین ۱۳۱۶ در مشهد متولد شد. او دبیرستان را در تهران تمام کرد و در سال ۱۳۳۴ وارد دانشگاه تهران شد. در سال ۱۳۴۰ دکترای داروسازی اش را می‌گیرد و با درجه ستوانی در بهداری ارتش مشغول کار می‌شود.
او خوشنویسی و نقاشی را نزد پدر آغاز کرد و به موازات تحصیلات رسمی در کلاس های هنرستان کمال الملک شرکت کرد و از محضر استادانی چون محمود اولیاء، محمدعلی زاویه و محمد مهردان بهره مند شد.
در ۱۲ سالگی اولین کار گرافیکی اش روی کتاب قصه ای چاپ شد و در ۱۶ سالگی با کاریکاتورهای سیاسی پا به دنیای مطبوعات گذاشت.
در سال ۱۳۳۵ در کنکور دانشکده هنرهای زیبا پذیرفته شد اما مقررات نظام مانع ورود او شد.
از سال ۴۰ تا ۵۰ را به مصور کردن کتاب های درسی و کتاب های جیبی گذراند و سپس به دعوت کانون پرورش فکری به بلژیک رفت تا فیلمسازی پویانمایی را بیاموزد.
در سال ۵۳ اولین مدرسه پویانمایی را در ایران تاسیس کرد و سه سال بعد رشته پویانمایی را در دانشگاه فارابی (دانشگاه هنر امروز) دایر کرد.
این هنرمند از هم‌دوره‌ای های فرشید مثقالی، علی‌اکبر صادقی، مرتضی ممیز و آراپیک باغداساریان است که در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سبک و سیاق ساخت فیلم‌های انیمیشن را متحول کردند.
او که قبل از فعالیت در کانون در موسسه انتشاراتی فرانکلین برای کتاب‌های درسی نقاشی می‌کشید، به پیشنهاد فیروز شیروانلو از همکاران موسسه فرانکلین، به کانون دعوت شد تا در واحد مصورسازی کتاب‌های کودک و نوجوان به کار بپردازد.
“کلاغ‌ها” نخستین کتابی بود که برای تصویرسازی به او سفارش داده شد.
برگزاری جشنواره کودکان و نوجوانان در اواخر دهه 1340، در ساماندهی به بخش امور سینمایی موثر واقع شد و پس از برگزاری نخستین جشنواره (1348) زرین‌کلک به بلژیک اعزام شد تا در آکادمی هنرهای زیبای شهر گان در رشته متحرک‌سازی آموزش ببیند.
وی در بلژیک دو فیلم وظیفه اول (1971) و زمین بازی با بوش (1971) را ساخت و پس از بازگشت به ایران (1351) در مرکز سینمایی کانون به کار مشغول شد.
هر دو فیلم جوایزی در جشنواره‌های خارجی کسب کردند.
برای کانون فیلم‌های اتل متل توتوله (1353)، تداعی (1353)، دنیای دیوانه دیوانه دیوانه (1354)، امیرحمزه دلدار و گور دلگیر (1356)، چشم تنگ دنیادار (1361) و ابرقدرت‌ها (1367) را ساخت.
بسیاری از این فیلم‌ها جوایز عمده‌ای از جشنواره‌های داخلی و خارجی گرفتند.
سندباد یکی از آخرین کارهای زرین‌کلک است که در هالیوود نیمه تمام رها شد و در آن سمت کارگردان هنری داشت.
پس از آن انیمیشن 17 دقیقه ای بود را ساخت و برای کتاب داستان‌های ملانصرالدین تصویرسازی کرد.
به طور کلی فعالیت های این هنرمند در زمینه تحصیلات، ساخت فیلم، تالیفات و جوایزش به این شرح هستند:
تحصیلات:
دکتراى داروسازى (دانشگاه تهران) 1341
کارگردانى انیمیشن (آکادمى سلطنتى بلژیک) 1972
فیلم عروسکى (استودیو یرى ترونکا) 1975
فیلم ها:
وظیفه اول 1349
زمین بازى بابوش 1350
فیلیپو و قطارى از هنگ کنگ 1351
تداعى 1352
اتل متل 1352
رااهى به همسایه 1353
دنیاى دیوانه دیوانه دیوانه 1354
امیر حمزه دلدار و گور دلگیر 1355
چشم تنگ دنیادار 1361
ابرقدرت ها 1365
سندباد 1987 تا 1991 (1366 تا 1370) ناتمام
مسکو 1999 (1378)
هویت 1999 (1378)
پود 1378
کتاب و سایر انتشارات:
کاریکاتور و تصویرسازى براى روزنامه ها و مجلات دهه 1330 تا 1340
کتاب هاى درسى ابتدائى (اول تا چهارم) 1340 تا 1348
چهارراه تمدن ها (بخش ایران) 1342
افسانه سیمرغ 1344
امیرحمزه صاحبقران و مهتر نسیم عیار 1346
کلاغ ها 1347
زال و سیمرغ 1351
قصه گل قالى 1352
قصه کرم ابریشم 1352
نوروزها و بادبادکها 1353
کورش شاه 1353
وقتى که من بچه بودم 1353
زال و رودابه 1354
افسانه هاى آسیائى 1355
اگر مى‌توانستم 1361
آ اول الفباست 1365
کارخانه همه کاره 1368
از آب ها 1374
ملانصرالدین، امیر ارسلان، قصه هاى مثنوى، قلیه فیل و فنجان، در سازمان ملل.
اى دیوانه دیوانه دیوانه
سایر کوشش هاى هنرى:
عضو آسیفاى بین الملل از 1971 (1349)
عضو هیئت داوران فستیوال ها و جشنواره های ملی و بین المللی انیمیشن و تصویرسازی از 1351
موسس و مدرس اولین مدرسه انیمیشن ایران 1353
موسس و مدرس دانشکده انیمیشن (دانشگاه فارابى) 1356
بنیانگذار انجمن فیلمسازی انیمیشن ((آسیفا)) ایران: 1356
عضو هیئت مدیره انجمن جهانی فیلمسازان انیمیشن ((آسیفا)): 2000-1991
رئیس آسیفاى بین الملل از 2003 تا 2006
جوائز:
لوح افتخار آى بى بى واى ایران براى کتاب افسانه سیمرغ 1348
نشان بهترین کتاب سال یونسکوى ایران براى کتاب کلاغ ها 1349
نشان بهترین کتاب سال یونسکوى بین الملل (توکیو/ژاپن) براى کتاب کلاغ ها 1970
سیب طلائى بى ینال براتیسلاوا (چک تسلواکى) براى کتاب کلاغ ها 1971
جایزه براى مدارس فستیوال بین المللى فیلم آنسى (فرانسه) براى فیلم وظیفه اول 1971
جایزه کلودیت کپى فستیوال ملى فیلم بلژیک براى فیلم وظیفه اول 1971
نشان بهترین کتاب سال ((آى بى بى واى)) (شورای کتاب کودک ایران) براى کتاب وقتى که من بچه بودم 1354
دیپلم افتخار فستیوال بین المللى فیلم سان فرانسیسکو (آمریکا) براى فیلم تداعى 1975
جایزه بهترین سناریو فستیوال سالونیکى (یونان) براى فیلم دنیاى دیوانه دیوانه دیوانه 1976
لوح افتخار فستیوال بین المللى فیلم شیکاگو (آمریکا) براى فیلم دنیاى دیوانه دیوانه دیوانه 1976
جایزه نقره فستیوال بین المللى فیلم دنیاى دیوانه دیوانه دیوانه 1976
لوح سپاس فستیوال بین المللى فیلم قاهره (مصر) براى فیلم دنیاى دیوانه دیوانه دیوانه 1976
جایزه بهترین سناریو فستیوال بین المللى اوبرهاوزن (آلمان) براى فیلم دنیاى دیوانه دیوانه دیوانه 1976
دیپلم افتخار فستیوال بین المللى فیلم پاریس (فرانسه) براى فیلم دنیاى دیوانه دیوانه دیوانه 1976
دیپلم افتخار فستیوال بین المللى فیلم جیفونى (ایتالیا) براى فیلم امیر حمزه دلدار و گور دلگیر 1978
دیپلم افتخار هانس کریستین آندرسن براى کوشش هاى عمرانه
لوح تقدیر نمایشگاه کتاب بولونیا (ایتالیا) براى کتاب آ اول الفباست 1987
جایزه ویژه هیات داوران جشنواره تهران براى فیلم ابر قدرت ها 1368
جایزه ویژه هیات داوران بى ینال بین المللى کتاب تهران براى کتاب ملا نصرالدین 1378
جایزه موزه ایلوستراسیون توکیو (ژاپن) براى کتاب ملا نصرالدین 2000
عنوان جواهر قرن (بیستم) از فستیوال بین المللى فیلم آنسى (فرانسه) براى فیلم دنی
|
عضو 